Od dzieciństwa cierpię na migrenę. Czytałam wszystko, co mogło mi dostarczyć wiedzy na jej temat, a ze szczególną uwagą czytałam o tym, jakie leczenie migreny może mi w końcu skutecznie pomóc w jej wyeliminowaniu. Wszystko też na sobie przetestowałam. Bo od 20 do 40% wszystkich przypadków napadów migren jest powodowanych głównie przez niewłaściwą dietę. Co może jeszcze wywoływać tę chorobę przeczytasz w moim wcześniejszym artykule „Migrena – w poszukiwaniu jej tajemnicy”. Jak zatem możesz zwalczać migrenę dietą? Albo inaczej – czego masz unikać, żeby głowa w końcu przestała Cię boleć? Dieta antymigrenowa Początkowo przyczyn migreny upatrywałam wyłącznie w genach. Myślałam też, że w moim organizmie jest coś nie tak i trzeba to naprawić. Wyniki badań jednak tego nie potwierdziły. Pierwszym produktem, który skojarzyłam z migrenowym bólem głowy była czekolada. Miałam wtedy 15 lat. Zrobiłam kilka prób i za każdym razem wypadały one pozytywnie. Dzień po zjedzeniu czekolady pojawiała się migrena. Trudno mi było rozstać się z nią na zawsze, ale gdy nachodziła mnie chęć na nią, przypominałam sobie straszny ból głowy, nudności i wymioty. Jak później ustaliłam, istnieje dostateczna ilość dowodów na to, że czekolada podnosi poziom ryzyka wystąpienia bólu migrenowego, a więc dieta przy migrenie zdecydowanie nie powinna jej zawierać. Stoi za tym związek chemiczny o nazwie tyramina, która także znajduje się w żółtym serze. Dosyć szybko odkrywałam, że on jest również moim wrogiem, jak również wielu innych migrenowców. Spożycie sera żółtego wywołuje napady bólu głowy aż u 19% osób zmagających się z migreną. Inne pokarmy zawierające tyraminę to wędzone ryby, surowe dojrzewające wędliny, drożdże, banany, czy produkty fermentowane (np. kefir, kapusta kiszona). Wśród najczęstszych sprawców migreny oprócz tyraminy wymienia się też: histaminę, oktopaminę, synefrynę, glutaminian sodu, azotany i azotyny, aspartam, kofeinę oraz alkohol. Nie powinno ich być w Twojej diecie i choć może się wydawać, że takie domowe sposoby leczenia migreny są mniej skuteczne niż leczenie farmakologiczne, to jestem najlepszym przykładem tego, że działają. Co jeść przy migrenie, a czego unikać? Histamina a dieta przy migrenie Ten związek chemiczny dał mi się szczególnie we znaki. Wielokrotnie był przyczyną tej najgorszej dla mnie postaci migreny – migreny z nudnościami i wymiotami. Histamina do mojego organizmu najczęściej trafiała wraz z moimi ulubionymi produktami: serem żółtym (zawierającym też wcześniej już opisywany wyzwalacz migreny – tyraminę), orzechami arachidowymi i pomarańczami. Od wielu lat już ich nie jem, chociaż, jak później dowiedziałam się, histaminę zawierają prawie wszystkie produkty spożywcze. Myślę, że ich kumulacja nie pozostała też bez znaczenia dla stanu mojej głowy. Zauważyłam, że spożycie dwóch plastrów żółtego sera w połączeniu szczególnie z sokiem pomarańczowym albo orzechami arachidowymi niosło za sobą najsilniejszy jej ból, który był zazwyczaj połączony z nudnościami i wymiotami. Każdy migrenowiec musi jednak określić swoje osobiste granice tolerancji histaminy. Powinieneś w tym celu dokładnie obserwować własny organizm. W przypadku większości osób zmagających się z bólem migrenowym objawy są szczególnie nasilone, gdy pojawia się obok siebie kilka produktów spożywczych o dużej zawartości histaminy, np. pizza z serem i pomidorami albo czerwone wino z serem. Im dłużej przechowujemy produkty, tym więcej gromadzi się w nich histaminy, szczególnie dotyczy to mięsa, ryb, wędlin. Tego nigdy nie mogłam na sobie sprawdzić, ponieważ moja mama przywiązywała sporą uwagę do tego, abyśmy spożywali świeże produkty. Będąc dzieckiem każdego dnia jadłam coś innego na obiad. Też tak było, kiedy żywiłam się samodzielnie. Zatem z uwagi na to, że w trakcie przechowywania jedzenia, a także w wyniku takich procesów przetwórczych jak kiszenie, fermentacja, piklowanie czy dojrzewanie wzrasta ilość histaminy – czynnika wyzwalającego migrenę powinieneś zadbać o to, aby jeść produkty świeże i przygotowywać posiłki na bieżąco, a pozostałości z nich zamrozić i wykorzystać później. Tym bardziej, że histaminy nie można zniszczyć przez gotowanie, grillowanie, pieczenie, smażenie czy mrożenie. Jednak zamrożenie pozwala zahamować dalszy wzrost jej zawartości. Oprócz produktów spożywczych zawierających histaminę są też takie, które nie cechują się jej wysokim poziomem, ale zachowują się jak tzw. liberatory histaminy. Pobudzają one uwalnianie histaminy związanej w organizmie człowieka, co powoduje wzrost jej stężenia we krwi. Do liberatorów histaminy należą nie tylko produkty spożywcze, ale także niektóre dodatki spożywcze czy leki. Wśród nich znajdziesz ananasy, awokado, banany, owoce cytrusowe, truskawki, pomidory, orzechy, kakao, ocet, czerwone wino, kurkuminę, glutaminiany, benzoesany (środek konserwujący żywność), siarczyny, czerwień koszelinową (barwnik spożywczy) czy tartrazynę (żółty barwnik spożywczy). Ból głowy po spożyciu histaminy występuje szczególnie u osób z niedoborem diaminooksydazy (DAO) – enzymu odpowiedzialnego za jej rozkład. Wówczas niezmetabolizowana histamina trafia do krwioobiegu, gdzie pobudza wydzielanie substancji odpowiedzialnych za rozkurcz naczyń mózgowych, które drażnią receptory bólowe. Oktapamina i synefryna a objawy migreny Pomarańcze były pierwszymi owocami, które wyeliminowałam ze swojej diety, gdyż wywoływały objawy migreny po każdym ich spożyciu. Kolejne były grejpfruty, a potem mandarynki. Grejpfruty nie należały do moich ulubionych owoców i zapewne nie powiązałabym ich z migreną, gdyby nie historia pewnego preparatu. To jest zagęszczony ekstrakt z grejpfruta, który kiedyś postanowiłam zastosować przy infekcji gardła, zgodnie ze wskazaniami na ulotce. Już po pierwszej dawce następnego dnia odczuwałam migrenowy ból głowy. Nie połączyłam go oczywiście z tym preparatem. Ból głowy powtórzył się jeszcze kilka razy po jego aplikacji, a ustąpił po odstawieniu go. Sprawcami migreny, jak podaje literatura, są związki o nazwie oktopamina i syneferyna. Glutaminian sodu – a migrenowy ból głowy Moje doświadczenia z tym związkiem w kontekście migreny są praktycznie żadne, ponieważ nie stosowałam tego związku w swojej kuchni (a wcześniej moja mama), a jeśli już miałam z nim do czynienia, to o tym nie widziałam. Nie mogłam więc powiązać glutaminianu sodu z moimi migrenami. Glutaminian sodu uznawany jest za czynnik wyzwalający nie tylko napad migreny, ale także ból głowy będący jednym z objawów tzw. syndromu chińskiej restauracji choć wyniki badań w tym zakresie nie są spójne. Glutaminian sodu stanowi dodatek do wielu produktów. Wśród nich można wymienić sproszkowane zupy, sosy sałatkowe, produkty konserwowane, przyprawy, paczkowane przekąski oraz kostki bulionowe. Ponadto występuje jako składnik innych dodatków do żywności takich jak: kazeinian sodowy i wapniowy, białko hydrolizowane, ekstrakt drożdżowy czy hydrolizowana mąka owsiana. Z tego powodu należy wnikliwie analizować składy produktów znajdujące się na etykietach, a chcąc skutecznie wprowadzić leczenie migreny dietą, starać się wyeliminować go ze swojej kuchni. Azotany i azotyny Związki te nigdy nie odgrywały znaczącej roli w moim życiu, ponieważ zbytnio nie lubiłam (i nie lubię!) produktów, które zawierają ich najwięcej – peklowane i wędzone mięso, szynki, bekon, kiełbasy, parówki. Tak więc nie mogę ocenić ich roli w wyzwalaniu u mnie migreny. Podejrzewa się jednak, że azotany i azotyny mogą prowadzić do powstawania migrenowego bólu głowy za sprawą uwalnianego tlenek azotu (II), który rozszerza naczynia krwionośne. Aspartam Na szczęście na co dzień nie musiałam używać tego związku, ponieważ nie miałam takiej potrzeby. Herbatę przestałam słodzić dosyć wcześnie, bo w szkole podstawowej. Słodkie napoje mi nie smakowały. Tak więc nie musiałam zastępować cukru sztucznym słodzikiem, jakim jest aspartam. Mogłam go jednak spotkać w innych produktach, do których jest dodawany: lekach czy gumie do żucia. Jednak ilość tego związku nie była na tyle znacząca dla mojego organizmu, że mogła wyzwolić ból migrenowy. Jak przypuszcza się za jego powstawanie odpowiedzialne są metabolity, które powstają po spożyciu aspartamu, szczególnie fenyloalanina. Migrena – leczenie dietą – czego jeszcze unikać? Oczywiście to nie wszystkie wyzwalacze bólu migrenowego. Do tej listy należy dodać także alkohol, kawę, a także pszenicę, mleko i jego przetwory. Alkohol a migrenowe bóle głowy Dobrze pamiętam, jak nad ranem obudził mnie pulsujący ból głowy. Migrena. Wzięłam tabletkę – Cinie (tryptan), która miała uwolnić mnie od tego koszmaru. Nie widziałam jednak, że to dopiero jego początek. Przed zażyciem tabletki nad ranem zawsze jadłam coś małego, aby nie przyjmować jej na pusty żołądek. Tego dnia też tak zrobiłam. Potem położyłam się do łóżka i próbowałam zasnąć, jak to robiłam w takich sytuacjach. Tymczasem sen nie przychodził. Pojawiły się za to nudności. Wymiotowałam trzy razy, jak tylko wypiłam trochę wody. Myślałam, że to się nie skończy. Ale już wtedy wiedziałam, co wywołało migrenę – lampka szampana, którą wypiłam w dzień poprzedzający Nowy Rok 2001. Żadnego innego sprawcy bólu nie było podczas tej kolacji. Sprawdziłam więc to jeszcze kilka razy eliminując innych potencjalnych wrogów migreny, jak brak wystarczającej ilości snu czy niektóre pokarmy ( żółty ser, wędzona szynka, piklowane warzywa, czekolada). Za każdym razem po spożyciu lampki szampana, a potem, jak się okazało też lampki czerwonego czy białego wina, następnego dnia pojawiał się ten pulsujący ból głowy, a niekiedy też nudności i wymioty. Później dotarłam do informacji, że alkohol jest jednym z najsilniejszych bodźców powodujących migreny. Zależy to oczywiście od jego ilości i od osoby. Niektóre osoby zmagające się z migreną mogą wypić lampkę wina lub nawet dwie i nic im nie będzie. Innym wystarczy kilka małych łyków, aby obudzić się następnego dnia z bólem migrenowym. Przyczyną dolegliwości bólowych mogą być efekty działania etanolu – związku chemicznego, który wchodzi w skład alkoholu. Rozszerza on naczynia wewnątrzczaszkowe oraz powoduje zaburzenie wydzielania prostaglandyn i cytokin, czego konsekwencją jest powstanie zapalenia w obrębie tych naczyń. Kawa a dieta migrenowa Mój związek z kofeiną okazał się być skomplikowany. Gdy znalazłam ją na liście wyzwalaczy migrenowych postanowiłam z niej zrezygnować. Nigdy jej dużo nie piłam, ale pomyślałam, że skoro mogę mieć mniej migren, to trzeba spróbować. Skończyło się jednak inaczej – migreną. Nie byłam zbytnio przekonana do tego rozwiązania, ponieważ nie mogłam zrozumieć, w jaki sposób coś, co pomaga w przypadku migreny, może tym samym ją wywołać. Niektóre bowiem leki przeciwmigrenowe (np. Excedrin czy Solpadeina) zawierają w swoim składzie kofeinę. Stosowałam je i czasami pomogły mi zatrzymać nadciągający atak migreny. Sprawa z kawą, a właściwie z kofeiną nie jest więc taka prosta. Kofeina może uśmierzyć ból migrenowy, kiedy go już odczuwasz, jak i zwiększyć ryzyko wystąpienia migreny, kiedy jej nie masz Aby jeszcze nieco bardziej skomplikować sprawę z kofeiną, pora dnia, w której ją spożywasz, też ma znaczenie, przeczytałam w jednej z książek. Wielu migrenowców dobrze znosi wypicie kawy lub dwóch z rana, ale później już nie. U siebie nie znalazłam takiej zależności. Może dlatego, że najczęściej kawę piłam (i nadal piję) rano. Chociaż też zdarzyło się, że były to wczesne godziny popołudniowe. Trudno więc zająć jednoznaczne stanowisko. Pszenica, mleko i jego produkty, czyli jogurt i ser twarogowy Powiązałam je z migreną dopiero kilka lat temu, kiedy po odstawieniu wyżej opisanych jej wyzwalaczy nadal mi doskwierała. I zapewne dałabym radę, gdyby nie trzydniowe maratony z bólem przerywanym jedynie na noc (oczywiście po zażyciu tryptanów!). Musiałam coś z tym zrobić, bo to mi bardzo dezorganizowało życie. Miałam dosyć leków, tym bardziej, że nie należą one wcale do tanich. Z tyłu głowy miałam też ich skutki uboczne. Poszukując informacji, co może jeszcze wyzwalać migrenę trafiłam na pszenicę, mleko i jego produkty (za wyjątkiem oczywiście żółtego sera). I przeprowadziłam na sobie kolejny eksperyment z eliminacją tych składników ze swojej diety. Najpierw była pszenica, a dopiero potem mleko i jego produkty (po spożyciu których zdarzało mi się, że odczuwałam nudności, szczególnie mleka). Nie było łatwo, szczególnie, że pszenica jest wszechobecna. Miałam te swoje ulubione produkty z jej udziałem w składzie – bagietka, bułka drożdżowa z jagodami czy makaron. Nic nie miałam do stracenia, a mogłam zyskać wiele – zminimalizować liczbę napadów migreny. Najwyżej wrócę do pszenicy po miesiącu, pomyślałam. Jak się okazało po odstawieniu pszenicy zaczęłam się czuć lepiej. Pierwszą rzecz, jaką u siebie zauważyłam, to wyższy poziom energii. Jej spadki, szczególnie po południu stały się przeszłością. Po miesiącu zauważyłam jeszcze coś innego. Nie miałam napadu migreny. Początkowo pomyślałam, że to może być zwykły zbieg okoliczności. Kiedy minął kolejny miesiąc, a potem następny bez tego okropnego bólu pomyślałam, że w końcu udało mi się pokonać migrenę. Nawet przez myśl mi nie przeszło, że mogę wrócić do jedzenia pszenicznych produktów, a także tych, które w ją mają w swoim składzie. W okresie eksperymentu z pszenicą miałam czasami bóle głowy. Musiało więc coś być jeszcze w mojej diecie, co je generuje. Mleko i jego fermentowane przetwory! To była, jak ustaliłam przeszukując informacje na temat migreny, występująca w nich kazeina. Jej odstawienie było strzałem w dziesiątkę. Pozostał jednak mały żal, ponieważ kolejne ulubione produkty – jogurt i biały ser zostały wyeliminowane z mojej diety. Odstawienie pszenicy, mleka i jego produktów zakończyło moje poszukiwania. Liczba migren zmniejszyła się u mnie z kilku w miesiącu (3-4) do jednej na pół roku. Na wszelki wypadek mam zawsze ze sobą tryptany, szczególnie na wyjazdach. Ostatnio robiąc porządki w lekach musiałam jednak wyrzucić całe opakowania tych leków, ponieważ minął termin ich ważności. A bywało tak, że w ciągu miesiąca zużywałam 6 tabletek, czyli całe opakowanie wcześniej wspominanego leku ̶ Cinie. Migrena a dieta – podsumowanie U każdego z moich pacjentów inny zestaw produktów wyzwalał migrenę. Jeżeli chcesz odkryć, co u Ciebie wywołuje ból głowy, załóż dzienniczek migrenowy, w którym będziesz notować codziennie spożyte pokarmy i reakcje Twojego organizmu na nie. Po pewnym czasie będziesz w stanie stworzyć własną listę produktów odpowiedzialnych za ból migrenowy. Dzięki tej wiedzy będziesz mógł pod okiem dietetyka ustawić indywidualną dietę, która pomoże Ci uniknąć migreny. Przygotowanie planu żywieniowego jest konieczne. Leczenie migreny dietą nie polega jednak tylko na eliminacji pewnych produktów. Musisz je zastąpić innymi, tak, aby organizmowi dostarczyć wszystkich potrzebnych składników. Jestem przykładem na to, że leczenie migreny dietą działa. Dieta pomogła mi zminimalizować liczbę ataków migreny. Kiedyś cierpiałam na nie przynajmniej 1-2 razy w tygodniu, teraz doświadczam ich najwyżej 1 czy 2 w przeciągu pól roku. Jeżeli chcesz uwolnić się od bólu głowy i nudności, skontaktuj się ze mną. Pomogę Ci. Umówimy się na konsultację, podczas której pomogę Ci ustalić sprawców Twojej migreny i zaplanujemy plan żywienia, które będzie ich pozbawiony. Bibliografia: Bunner Agarwal U., Gonzales Valene F., Barnard Nutrition intervention for migraine crossover trial, J. Headache Pain 2014; 15(1): 69. Ford The gluten syndrome: a neurogical disease, Med. Hypotheses 2009; 73(3): 438-40. Gazerani P.: Migraine and diet, Nutrients 2020; 12(6): 1658. Hindiyeh Zhang N. Farrar M. i wspł.: The role of diet and nutrition in migraine triggers and treatment: a systematic literature review, Headache 2020; 60(7): 1300-1316. Jahromi , Ghorbani Z., Martelletti P. Lampl C., Togha M.: Association of diet and hedeache, J. Hedeache Pain 2019; 20(1): 106. Mostofsky E., Mittleman Buettner C. i wsp.: Prospective cohort study of caffeinated beverage intake as a potential trigger of headaches among migraineurs, The American Journal of Medicine 2019; 132(8): 984-991. Nowaczewska M., Wiciński M., Kaźmierczak W.: The ambiguous role of caffeine in migraine headache: from trigger to treatment, Nutrients 2020; 12(8): 2259. Nowaczewska M., Wiciński M., Kaźmierczak W.: To eat or not to eat: a review of the relationship between chocolate and migraines; Nutrients 2020; 12(3): 608. Obayaski Y. Nagamura Y.: Does monosodium glutamate really cause headache?: a systematic review of human studies, The Journal of Headache and Pain 2016; 17: 54. Rockertt de Oliveira Castro K. i in: Dietry aspects of migraine trigger factors, Nutr. Rev. 2012; 70(6): 337-56. Turknett J.: Koniec z migreną, Wydawnictwo Vital, Białystok 2019. Van den Eeden Koepsell Longstreth i in: Aspartame ingestion and headaches: a randomized crossover trial, Neurology 1994; 44(10): 1783-93.
12 odpowiedzi. Witam,od dłuzszego czasu czuję sie żle, po jedzeniu jest mi niedobrze,słabo,czesto boli mnie głowa,jestem nerwowa,wszysko mi przeszkadza,do pracy idę bo muszę z wielkim oporem,nic mnie nie cieszy,unikam ludzi i najchetniej bym nie wychodziła z domu.Od listopada byłam na zwolnieniu lekarskim bo skoczyło mi cisnienieBól głowy – to nie zawsze to samo! Ból głowy jest jedną z najczęstszych przypadłości, które nam się przytrafiają. Jest to jednak rodzaj bólu bardzo niejednoznaczny. Może być skutkiem jakiegoś jednorazowego bodźca, a może oznaczać jakąś cięższą dolegliwość, i to niekoniecznie związaną z obszarem głowy. Ważne jest, aby każdy z nas potrafił rozpoznawać umiejscowienie oraz natężenie bólu głowy, który nam towarzyszy. Dzięki temu będzie można skuteczniej z nim walczyć! Ból głowy – jaki jest, każdy wie Szacuje się, że 70% z nas miewa bóle głowy w ilości przynajmniej jednego epizodu rocznie. Chyba każdy więc doskonale wie, czym jest ta przypadłość i śmiało można założyć, że każda dorosła osoba przynajmniej raz w życiu przeżyła jakiś rodzaj bólu głowy. Najczęściej zdarzają się bóle łagodne i umiarkowane – takie, które powodują dyskomfort, ale nie blokują całkowicie normalnego funkcjonowania. Bywają jednak takie bóle, które całkowicie wyłączają z normalnego życia, nie pozwalają się skupić, pracować umysłowo ani fizycznie, a nawet uniemożliwiają wykonywanie codziennych czynności. Istnieje wiele różnych przyczyn bólów głowy. W zależności od przyczyny, różne może być jego umiejscowienie oraz natężenie i rodzaj bólu. Pierwotne przyczyny bólu głowy Pierwotne bóle głowy to takie, które powiązane są bezpośrednio z samymi zmianami w mózgu i układzie nerwowym. Nie dotyczą one innych schorzeń. Są to: migrena, klasterowe bóle głowy oraz napięciowy ból głowy. Wtórne bóle głowy O bólu wtórnym mówimy wtedy, kiedy ból nie jest dolegliwością samą w sobie, lecz jest następstwem jakiejś choroby lub urazu. Na przykład w przypadku guza mózgu lub tętniaka ból głowy nie jest dolegliwością samą w sobie lecz objawem obecności schorzenia podstawowego. Ból jest wówczas objawem ucisku guza lub tętniaka na mózg. Również problemy z kręgosłupem mogą powodować bóle głowy, kiedy zdeformowane dyski uciskają na nerwy – boli wówczas nie tylko głowa, ale i szyja. Na skutek odstawienia lub zmniejszenia ilości leków przeciwbólowych dotąd zażywanych regularnie, pacjent może odczuwać bóle odstawiennicze. Wtórnym bólem głowy jest również ten, którego przyczyną jest uraz mechaniczny, na przykład po upadku z wysokości. Ból zatokowy jest z kolei wynikiem tworzenia się w zatokach stanu zapalnego. Rdzeniowy ból głowy jest natomiast skutkiem poważnego wycieku płynu mózgowo-rdzeniowego na przykład na skutek znieczulenia zewnątrzoponowego. Zawsze gdy pojawia się ból w obszarze głowy i szyi, należy zastanowić się nad jego możliwą przyczyną. Wtedy można pokusić się o zdiagnozowanie rodzaju swojego bólu głowy, poprzez opisanie tego, w którym miejscu boli, jaki jest to rodzaj bólu, oraz jak mocno boli. Rodzaje bólów głowy Bólów głowy napięciowy Jest to ból występujący jako efekt stresu i napięcia, bardzo powszechny (szczególnie w dzisiejszych stresogennych czasach). To rodzaj bólu, który opisuje się jako zaciskający się ściśle wokół głowy. Jego przyczyną jest stres oraz niewłaściwa postawa, które wywołują zaciskanie się mięśni szyi i ucisk na naczynia krwionośne. Takie bóle mogą trwać od kilku minut do kilku dni i mogą się powtarzać. Najlepszym sposobem na ten rodzaj bólu jest tabletka przeciwbólowa oraz relaks – na przykład w wannie z gorącą wodą i lawendową solą do kąpieli, pod kołdrą w wygodnym łóżku, czy na dotleniającym spacerze. Bólów głowy klasterowy Ten rodzaj bólu jest najczęstszy u mężczyzn w wieku 20-40 lat, ale na szczęście dosyć rzadko spotykany. To ból bardzo charakterystyczny, opisywany jako rozdzierający, umiejscowiony po jednej stronie głowy lub za okiem. Bóle takie występują nawet codziennie, bywa, że częściej niż raz dziennie, przez około 6 tygodni. Wiążą się z przekrwieniem oczu, łzawieniem, katarem i są bardzo uciążliwe. Ten rodzaj bólu najlepiej skonsultować z lekarzem – im szybciej, tym lepiej. Bólów głowy Migrenowy Jest bólem bardzo silnym, pulsującym i często występującym tylko po jednej stronie głowy. Najczęściej występuje u kobiet – nawet w 75%. Ból nasila się nawet przy minimalnej aktywności fizycznej – pacjent czuje, że musi natychmiast położyć się w zaciemnionym pomieszczeniu bez ruchu, bo inaczej „pęknie mu głowa”. Napady migrenowego bólu rozwijają się bardzo szybko – zwykle w ciągu maksymalnie kilkunastu minut i trwają zwykle 4-72 godziny. Zadaniem terapeuty bólu będzie maksymalne skrócenie tego czasu, ponieważ epizody migreny potrafią zdecydowanie utrudnić normalne funkcjonowanie. Leczenie polega na jak najszybszym zażyciu leku przeciwbólowego o dużej mocy i zażywaniu profilaktycznie leków, mających zmniejszyć częstotliwość i siłę napadów. Czasem migrena poprzedzona jest aurą – objawami neurologicznymi, takimi jak rozmazywanie pola widzenia, światełka, ciemne plamy itp. Polekowe bóle głowy To dość nietypowy rodzaj bólu, występującego po odstawieniu leków przeciwbólowych, które do tej pory brało się właśnie na bóle głowy. Wiąże się to z efektem zmniejszenia efektu terapeutycznego leków w miarę ich systematycznego przyjmowania. Jest to ból tępy, uciskowy, obejmujący całą głowę ale z przewagą przedniej części. Ten rodzaj bólu może się wiązać z innymi objawami, takimi jak: zaburzenia koncentracji, niepokój, brak apetytu, drżenie rąk, osłabienie lub nadmierne pobudzenie, bezsenność, przygnębienie. Jak odróżnić zwykły ból głowy od migreny? Czasami ból głowy jest tak silny, że można zacząć się zastanawiać, czy to nie jest już migrena. Tak naprawdę zdiagnozowanie tej choroby nie jest wcale takie łatwe ani szybkie. Migrena jest spowodowana zmianami nerwowymi i chemicznymi w mózgu, a niektóre czynniki genetyczne i środowiskowe mogą zwiększać podatność na jej wystąpienie. Jest to ból silny, pulsujący, często wiążący się z silnym światłowstrętem i nadwrażliwością na dźwięki. Mówi się o migrenie, że to jedna z najbardziej upośledzających chorób na świecie! Dlaczego? Ponieważ nagle, w ciągu kilku minut wyłącza ona pacjenta z normalnej życiowej aktywności! Ból jest tak intensywny, że tych kilka minut zanim się rozwinie na dobre, można wykorzystać jedynie na to, by znaleźć sobie dogodne, ustronne miejsce i zażyć tabletkę na ból głowy. Oprócz migreny z aurą i bez aury, jest też migrena hemiplegiczna, czyli taka, której nie towarzyszy ból głowy, a jedynie objawy przypominające udar – drętwienie jednej strony ciała, niewyraźna mowa czy osłabienie. Migrena jest chorobą nieuleczalną, a zatem gdy się pojawi, ważna jest prawidłowa diagnoza i nauczenie się, jak dbać o jej profilaktykę oraz radzić sobie z napadami. W tym celu najlepiej udać się do poradni leczenia bólu – to specjalistyczne ośrodki, w których lekarze będą potrafili najlepiej zająć się pacjentem. Jak poradzić sobie z bólem głowy? Doświadczając bólu głowy, należy zapoznać się z poszczególnymi, wymienionymi rodzajami, i umieć dopasować swoje objawy do tych opisanych najpopularniejszych, oczywiście w powiązaniu z potencjalną przyczyną. Zdarzają się bóle głowy będące bezpośrednim skutkiem nadciśnienia – wynikającego z ucisku naczyń krwionośnych na mózg. Bóle głowy z powodu nagłego odstawienia kofeiny również mogą się zdarzyć i warto się zastanowić, czy to przypadkiem nie zmiana trybu życia jest ich przyczyną. Niektórzy doświadczają tak zwanego weekendowego bólu – gdy po ciężkim tygodniu wreszcie mają chwilę dla siebie, śpią do południa i budzą się z silnym bólem. Jest to efekt zmiany trybu życia. Diagnostyka bólu głowy o nieco poważniejszej etiologii, podejrzewanej przez lekarza, obejmuje: Morfologię Tomografię głowy Rentgen zatok Rentgen czaszki Najważniejszy dla lekarza będzie jednak wywiad, który pozwoli określić potencjalne przyczyny bólu głowy, oraz podstawowy pomiar ciśnienia spoczynkowego. Daje to bardzo często jasny obraz dolegliwości i pozwala dostosować rodzaj terapii. Bóle głowy są jednymi z tych, z którymi doskonale potrafimy sobie radzić sami. Wystarczy tabletka przeciwbólowa dostępna bez recepty, wyciszenie lub sen i ból mija jak ręką odjął. Tak się zdarza, gdy przyczyną nie była żadna poważna dolegliwość, a ból taki pojawia się sporadycznie i nie można go określić mianem regularnego. Wśród młodych ludzi najczęściej występuje napięciowy ból głowy, będący rezultatem stresującego trybu życia, nieprawidłowej postawy, niskiej aktywności fizycznej lub nadmiaru bodźców takich jak ekran komputera czy smartfona. Warto więc mieć w swojej apteczce tabletki na ból głowy na wszelki wypadek, ale raczej dbać o to, aby mu zapobiegać. Można to robić poprzez regularną aktywność fizyczną, unikanie stresu, używek, wpatrywania się w ekran, oraz wysypianie się i picie dużych ilości wody! Referencje Migrena / leczenie toksyną botulinową oraz przeciwciałami monoklonalnymi leczenie bólów migrenowych. Około 42% osób dorosłych często odczuwa bóle głowy. Do najczęstszych chorób należy migrena i napięciowy ból głowy. Fibromialgia przewlekły ból całego ciała, przeczulica skóry, zmęczenie, zaburzenia koncentracji.
Ból gardła i kaszel po rzuceniu palenia. Spadek ryzyka zawału serca. Rzucanie palenia a nadwaga. Sport w walce z uzależnieniem od nikotyny. Światowa Organizacja Zdrowia już w 1975 r. uznała tytoń za substancję wywołującą uzależnienie. Oznacza to, że odwyk wywoła u palacza zespół odstawienny. Nie jest on tylko subiektywnym
Bóle głowy NZOZ Przychodnia Łomżyńska w Bydgoszczy > Dla Pacjentów > Niezbędnik pacjenta > Bóle głowy „Boli mnie głowa” – to jedna z najczęstszych skarg, którą można usłyszeć w pracy, szkole czy w domu. Na bóle głowy skarży się około 65% Polaków. Ból to nieprzyjemne uczucie zmysłowe i emocjonalne związane z aktualnie występującym lub potencjalnym uszkodzeniem tkanek. Przyczyną doznań bólowych w obrębie głowy jest podrażnienie różnych struktur anatomicznych wrażliwych na ból, takich jak mięśnie, naczynia tętnicze, opona twarda, zatoki żylne, zwoje nerwów czaszkowych, nerwy rdzeniowe, gałka oczna, ucho środkowe, zatoki przynosowe lub zęby. Ból głowy stanowi więc dokuczliwą, choć zazwyczaj niegroźną dolegliwość. Ustępuje samoistnie lub po przyjęciu jednego z popularnych środków przeciwbólowych. Czasem jednak może być wywołany przez poważną chorobę, a nawet być zwiastunem stanów zagrażających życiu. RODZAJE BÓLÓW GŁOWY Bóle głowy można ogólnie podzielić na dwie duże grupy: bóle samoistne, które stanowią istotę choroby oraz bóle objawowe – spowodowane przez jakieś schorzenie. Samoistne bóle głowy to: migrena, ból głowy typu napięciowego oraz klasterowy ból głowy. Podstawą terapii samoistnych bólów głowy są środki przeciwbólowe. Natomiast w bólach objawowych po ustaleniu przyczyny dolegliwości stosuje się leczenie odpowiednie dla danego schorzenia. Bardzo ważna jest więc wizyta u lekarza i diagnostyka bólu głowy przed podjęciem leczenia. SAMOISTNE BÓLE GŁOWY, BÓLE GŁOWY TYPU NAPIĘCIOWEGO Najczęstszymi bólami głowy są tzw. bóle typu napięciowego. Ból, o na ogół małym lub średnim natężeniu, określany jako tępy, niepulsujący, ściskający, o charakterze „obręczy” lub rozpierający, czy kłujący. Zazwyczaj jest obustronny, zlokalizowany w tyle głowy, w okolicy karku lub w okolicy czoła czy skroni. Może trwać od kilku godzin do kilku miesięcy, a nawet lat. Zwykle nie towarzyszą mu inne objawy. Napięciowe bóle głowy prowokowane są przez takie przyczyny jak: stres, przepracowanie, zmęczenie, emocje, brak snu, przemęczenie, zmiany atmosferyczne, nadużycie alkoholu, hałas, zanieczyszczone powietrze, niektóre pokarmy (np.: żółty ser, orzechy, czekolada, peklowane mięso, owoce cytrusowe, śmietana, świeże wypieki drożdżowe) lub dodawane do żywności środki konserwujące (glutaminian sodu) lub słodziki (aspartam). MIGRENA Innym częstym bólem głowy jest migrena. Jest to napadowy (trwający od kilku do kilkudziesięciu godzin), nawracający ból głowy, przeważnie jednostronny, o rozmaitym nasileniu, różnej częstości występowania, często poprzedzony zwiastunami. Bólowi głowy towarzyszą nudności, wymioty, zaburzenia widzenia, światłowstręt, nadwrażliwość na dźwięki. Migrenę mogą wywoływać różne czynniki: przeżycia emocjonalne, zmęczenie, zmiany pogody, miesiączka, nasłonecznienie, niektóre produkty żywnościowe (np. czekolada, kakao, ser żółty, orzechy, jaja, pomidory, wino). Migrena występuje znacznie częściej u kobiet niż u mężczyzn. Najczęściej ataki zaczynają się w okresie dojrzewania. Przyczyna dolegliwości jest nie do końca rozpoznana, uważa się, że mają one związek z zaburzeniami naczynioruchowymi, polegającymi początkowo na zwężeniu, a następnie zwiotczeniu ścian tętnic mózgowych. Wyodrębnia się wiele postaci migreny, wśród których najczęstszą jest tzw. migrena zwykła. Czasami ból głowy w migrenie poprzedzony jest zwiastunami ocznymi (migrena oczna) w postaci migocącego mroczka. Innym rodzajem migren są migreny miesiączkowe, na które cierpią kobiety podczas menstruacji. Konieczne jest wczesne leczenie napadów i zapobieganie poprzez unikanie czynników wyzwalających napady oraz podawanie leków o działaniu profilaktycznym. KLASTEROWY BÓL GŁOWY Rzadko rozpoznawaną odmianą bólów głowy jest ból klasterowy (Hortona). Napad bólu rozpoczyna się w okolicy oka, gwałtownie narasta rozchodząc się na połowę twarzy. Często objawami towarzyszącymi jest zatkany nos lub łzawienie oka. Bóle trwają około 20-30 min, powtarzają się kilka razy w ciągu dnia lub nocy. Mogą trwać kilka tygodni lub miesięcy. Najczęściej dotykają mężczyzn w wieku 20- 40 lat. OBJAWOWE BÓLE GŁOWY Bóle głowy związane z infekcjami: W chorobach infekcyjnych, zwłaszcza przebiegających z gorączką, jednym z objawów jest ból głowy. Bywa on dotkliwy, określany jako „rozsadzający”, mija wraz z przeziębieniem. Częstą przyczyną przewlekłych, tępych, z charakterystycznym uciskiem, nasilających się rano bólów głowy jest zapalenie zatok przynosowych. Zazwyczaj bólowi towarzyszy katar, stan podgorączkowy lub gorączka. Przyczyną bólu są infekcje wirusowe lub bakteryjne powodujące przewlekłe zapalenie błon śluzowych zatok. Ból głowy może być również spowodowany stanem zapalnym zęba i okostnej. Bóle spowodowane procesem zapalnym promieniują na rozległy obszar głowy. BÓLE GŁOWY W WYNIKU ZMIAN ZWYRODNIENIOWYCH Bólom głowy spowodowanym zmianami zwyrodnieniowymi w szyjnym odcinku kręgosłupa towarzyszą często zawroty głowy. Zazwyczaj występuje on jednostronnie, promieniując do barku, jest nasilany przez ruch. BÓL GŁOWY A NADCIŚNIENIE TĘTNICZE Ból głowy nie jest stałym objawem nadciśnienia tętniczego. Występuje jedynie u 2-5% pacjentów. Podobnie często jak u osób skarżących się na niedociśnienie. Charakterystyczne jest umiejscowienie bólu z tyłu głowy. NERWOBÓLE NERWÓW CZASZKOWYCH Najczęstszą przyczyną bólów głowy tego typu jest neuralgia nerwu twarzowego. Schorzenie to cechuje się napadowymi bólami jednej strony twarzy, które trwają 1-2 minuty i powtarzają się kilka razy dziennie. CHOROBY OCZU Przewlekłe bóle głowy mogą być efektem nie skorygowanej wady wzroku lub objawem jaskry. ZATRUCIA SUBSTANCJAMI CHEMICZNYMI Bóle głowy mogą być wynikiem zatrucia, np. farbami, lakierami; jak również zatrucia alkoholem. POLEKOWE BÓLE GŁOWY Bóle głowy mogą być efektem ubocznym stosowania różnych leków. Dotyczy to np. środków rozszerzających naczynia, stosowanych w chorobie wieńcowej, nadciśnieniu tętniczym, przeroście prostaty lub w chorobach naczyń obwodowych. Leki, takie jak doustne środki antykoncepcyjne mogą również prowokować napady migrenowe. Tego typu bóle głowy ustępują szybko po odstawieniu danego leku lub zmianie dawkowania. Polekowe bóle głowy są również paradoksalnym efektem stosowania leków zwalczających ból głowy. Jest to dość częste zjawisko, bowiem szacuje się, że wśród osób z przewlekłymi napięciowymi i migrenowymi bólami głowy około 10% cierpi z powodu nadużywania leków przeciwbólowych. Chodzi tu o zwykłe leki przeciwbólowe, a więc paracetamol i leki z grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych, a także ergotaminę, które przewlekle nadużywane powodują tzw. ból głowy „z odbicia”. Wystąpieniu tego typu bólów głowy sprzyja stosowanie leków przeciwbólowych z grupy tzw. preparatów złożonych, czyli zawierających kilka składników. W ten sposób powstaje mechanizm błędnego koła: pacjent zażywa leki z powodu bólu głowy, które występują u niego, ponieważ przewlekle zażywa leki przeciw tym bólom. Jedynym skutecznym leczeniem w takim przypadku jest całkowite odstawienie przyjmowanych leków przeciwbólowych lub preparatów ergotaminy. KIEDY BÓL GŁOWY WYMAGA WIZYTY U LEKARZA? gdy wystąpiła sztywność karku (chory nie może dotknąć brodą klatki piersiowej), jeśli bólom głowy towarzyszą: niedowład kończyn, zaburzenia świadomości, zaburzenia równowagi, gdy jednocześnie wystąpi wysoka gorączka lub ból oka, gdy bóle narastają szybko i gwałtownie, zakłócają sen jeśli nagle zmienił się rodzaj i intensywność bólów pojawiających się od lat, jeśli samodzielne leczenie nie przynosi poprawy. Jeśli bólowi głowy towarzyszą wymioty, szczególnie rano Bóle głowy ze współistniejącymi, niepokojącymi objawami, takimi jak zaburzenia świadomości (senność, utrata przytomności), drgawki, objawy nadciśnienia śródczaszkowego (nudności, wymioty, zaburzenia widzenia), niedowłady lub zaburzenia czucia w obrębie kończyn wymagają pilnej diagnostyki ze względu na możliwość wystąpienia bezpośredniego zagrożenia życia. ZAPALENIE OPON MÓZGOWO-RDZENIOWYCH Ból głowy z towarzyszącą wysoką gorączką, sztywnością karku (czyli niemożnością przygięcia głowy do klatki piersiowej), sennością lub zaburzeniami świadomości, nudnościami i wymiotami. W razie podejrzenia zapalenia opon mózgowo- rdzeniowych konieczna jest hospitalizacja, a rozpoznanie potwierdza się za pomocą badania płynu mózgowo-rdzeniowego. KRWAWIENIE PODPAJĘCZYNÓWKOWE Najczęstszą przyczyną krwawienia podpajęczynówkowego jest samoistne pęknięcie wrodzonego tętniaka, czyli nieprawidłowej, poszerzonej, rozciągniętej ściany tętnicy mózgowej. Znacznie rzadziej jest ono wynikiem zaburzeń krzepnięcia lub urazu. Krwawienie podpajeczynówkowe ma nagły początek, z bardzo silnym bólem głowy, określanym jako „najgorszy w życiu”, promieniującym do karku. Często bólowi towarzyszy sztywność karku, senność, omdlenie, wymioty, a nawet utrata przytomności. W przypadku podejrzenia krwawienia podpajęczynówkowego należy niezwłocznie wezwać pogotowie ratunkowe. W zależności od rozległości krwawienia oraz umiejscowienia tętniaka stosuje się leczenie zachowawcze (polegające na monitorowaniu oraz podtrzymywaniu funkcji życiowych chorego) lub operacyjne. Krwawienie podpajęczynówkowe związane z obecnością tętniaka naczynia mózgowego jest często chorobą śmiertelną. GUZY MÓZGU Ból głowy stopniowo narastający, bardziej nasilony rano, potęgowany przez wysiłek fizyczny, z towarzyszącymi wymiotami, zaburzeniami widzenia wskazuje na podwyższone ciśnienie wewnątrzczaszkowe, które m. in. może być objawem choroby rozrostowej w ośrodkowym układzie nerwowym. Innymi objawami guza mózgu jest występowanie porażeń, czy niedowładów kończyn, zaburzenia widzenia lub napady drgawkowe. Dlatego też pojawianie się nagłego bólu głowy lub drgawek u osób po 40 roku życia wymaga wykluczenia takiej przyczyny.Ale po wystawieniu na działanie niekorzystnych czynników( uraz, znaczne obciążenie złącza, styk łokieć powierzchni ciał stałych) Ból wzrasta, ostrego zapalenia, znaczne ograniczenie ruchu. Podczas badania palpacyjnego w okolicy łokcia pojawia się bezbolesna formacja, która może mieć różną konsystencję - od sprężystej i
Uwzględniamy produkty, które naszym zdaniem są przydatne dla naszych czytelników. Jeśli kupujesz za pośrednictwem linków na tej stronie, możemy zarobić niewielką prowizję. Oto nasz proces. Przegląd Chociaż wiele osób kojarzy odstawienie kofeiny z wysokim poziomem spożycia, według Johna Hopkinsa Medicine, uzależnienie może powstać po wypiciu jedną małą filiżankę kawy - około 100 miligramów kofeina - dzień. Czytaj dalej, aby dowiedzieć się, jak mięta pieprzowa, lód i inne terapie mogą złagodzić ból głowy i zmniejszyć ogólne uzależnienie od kofeiny. Kofeina zwęża naczynia krwionośne w Twoim mózg. Bez tego naczynia krwionośne rozszerzają się. Wynikający z tego wzrost przepływu krwi może wywołać bół głowy lub skutkować innym objawy odstawienia. Kilka Leki przeciwbólowe OTC może pomóc złagodzić ból głowy, w tym: ibuprofen (Advil, Midol) acetaminofen (Tylenol) aspiryna (Bayer, Bufferin) Te leki są zwykle przyjmowane raz na cztery do sześciu godzin, aż ból ustąpi. Twoja dawka będzie zależeć od rodzaju i siły leku przeciwbólowego. Jednym ze sposobów złagodzenia bólu głowy związanego z odstawieniem kofeiny - a także innych bólów głowy - jest przyjmowanie leku przeciwbólowego, który zawiera kofeinę jako składnik. Kofeina nie tylko pomaga Twojemu organizmowi szybciej wchłaniać leki, ale także sprawia, że są one stosowane 40 proc bardziej efektywny. Należy pamiętać, że jakiekolwiek spożycie kofeiny przyczyni się do uzależnienia organizmu. To, czy pozwolisz, aby wypłata przebiegła, czy wznowisz konsumpcję, zależy od Ciebie. Jeśli zażywasz lek przeciwbólowy, ogranicz go do dwóch razy w tygodniu. Zbyt częste przyjmowanie tych leków może prowadzić do bóle głowy z odbicia. Spróbuj teraz: Zakup ibuprofen, paracetamollub aspiryna. Trochę Badania Sugeruje, że miejscowy mentol - aktywny składnik mięty pieprzowej - może pomóc złagodzić bóle głowy, zmniejszając stan zapalny i rozluźniając napięte mięśnie. W rzeczywistości, badanie z 2016 r twierdzi, że jest aktualny olej miętowy może być tak samo skuteczny w łagodzeniu, jak paracetamol napięciowe bóle głowy. Jeśli chcesz spróbować, delikatnie wmasuj dwie do trzech kropli olejku miętowego w czoło lub skronie. Ten olejek można bezpiecznie nakładać bez rozcieńczania, ale możesz go zmieszać z olej nośny (Jak na przykład olej kokosowy). Spróbuj teraz: Zakup olej miętowy i a olej nośny. Jeśli regularnie pijesz kawę lub inne napoje zawierające kofeinę, pomocne może być zwiększenie spożycia wody zmniejszyć ryzyko na pokrewne bóle głowy. Kofeina może powodować częstsze oddawanie moczu, zwiększając ilość traconego płynu. Za mało płynów w organizmie lub odwodnienie, może spowodować zmniejszenie objętości mózgu. Kiedy twój mózg się kurczy, odsuwa się od twojego czaszka. Powoduje to wyzwolenie receptorów bólu w błonie ochronnej otaczającej mózg, co może wywołać ból głowy. Ilość płynu potrzebna każdej osobie pozostań nawodniony może się różnić. Dobrą zasadą jest picie ośmiu szklanek wody dziennie. Lód jest lekarstwem dla wielu osób, które chorują migreny. Przyłożenie okładu z lodu do głowy może złagodzić ból głowy, zmieniając przepływ krwi lub znieczulając obszar. Inną opcją jest umieszczenie okładu z lodu na karku. W małe badanie, naukowcy umieścili zimną paczkę na tętnica szyjna w szyje uczestników. Leczenie zimnem zmniejszyło ból migrenowy o około jedną trzecią. Spróbuj teraz: Kup worek lodu. Różne punkty wokół ciała mają związek ze stanem zdrowia. Te są nazywane punkty nacisku lub punkty akupunkturowe. Naciskanie na określone punkty nacisku może pomóc złagodzić bóle głowy, częściowo poprzez złagodzenie napięcia mięśni. Badacze w Badanie z 2010 roku odkryli, że jeden miesiąc leczenia akupresurą łagodzi przewlekłe bóle głowy lepiej niż środki zwiotczające mięśnie. Możesz spróbować akupresury w domu. Jeden punkt związany z bólami głowy znajduje się między podstawą kciuka a palcem wskazującym. Kiedy boli cię głowa, spróbuj mocno naciskać ten punkt przez pięć minut. Upewnij się, że powtarzasz tę technikę na przeciwnej ręce. Niektórzy ludzie uważają, że wczesna drzemka lub uderzenie w siano może pomóc złagodzić ból głowy. W małym badaniu z 2009 roku 81 proc uczestników z uporczywymi napięciowymi bólami głowy wskazało sen jako najskuteczniejszy sposób na ulgę. Plik związek między snem a ulgą w migrenie również odnotowano. To powiedziawszy, sen ma szczególny związek z bólami głowy. Dla niektórych ludzi sen wyzwalacz bólu głowy, a dla innych to skuteczna terapia. Ty najlepiej znasz swoje ciało. Jeśli inne środki nie przynoszą ulgi, możesz rozważyć zaspokojenie głodu kofeiny. Chociaż jest to pewny sposób na złagodzenie objawów, przyczyni się to do uzależnienia. Jedynym sposobem na przerwanie tego cyklu jest ograniczenie lub całkowite zrezygnowanie z kofeiny. Objawy odstawienia kofeiny mogą wystąpić w ciągu 24 godzin od ostatniego spożycia. Jeśli rzucisz przeziębienie indyka, objawy mogą trwać do tygodnia. Wraz z bólami głowy objawy odstawienia mogą obejmować: zmęczenie senność niski poziom energii zły nastrój problemy z koncentracją Jednym ze sposobów uniknięcia bólów głowy spowodowanych odstawieniem kofeiny jest zmniejszenie uzależnienia od kofeiny. Jednak możesz skończyć z jeszcze większymi bólami głowy, jeśli pójdziesz na zimnego indyka. Najlepszym sposobem jest powolne cięcie. Należy dążyć do zmniejszenia spożycia o około 25 proc co tydzień. Na przykład, jeśli zazwyczaj pijesz cztery filiżanki kawy dziennie, przez pierwszy tydzień zejdź do trzech filiżanek dziennie. Kontynuuj cięcie, aż zejdziesz do jednej filiżanki lub żadnej filiżanki dziennie. Jeśli masz ochotę na smak kawy, przełącz się na bezkofeinowa. Możesz rozważyć skorzystanie z dziennika posiłków, aby śledzić, ile kofeiny spożywasz. Pomoże Ci to ograniczyć inne źródła kofeiny, takie jak czarna herbata, Soda, i czekolada. Przejście na alternatywy bezkofeinowe, takie jak herbata ziołowa, seltzer z sokiem owocowym i chleb świętojański może pomóc. Większość ludzi może poradzić sobie z uzależnieniem od kofeiny lub zmniejszyć swoje uzależnienie bez interwencji medycznej. Powinieneś umówić się na wizytę u lekarza, jeśli bólom głowy towarzyszą: nudności słabość gorączka podwójne widzenie dezorientacja Powinieneś również skontaktować się z lekarzem, jeśli bóle głowy występują częściej lub nasilają się. Ból głowy podczas grypy. Ból głowy podczas grypy występuje wraz z innymi charakterystycznymi symptomami, takimi jak gorączka, wyczerpanie, ból mięśni i stawów, suchy i uciążliwy kaszel. Najczęściej jest bardzo silny, pojawia się nagle i obejmuje całą głowę. Może towarzyszyć mu ból gałek ocznych i tzw. światłowstręt.Pokonaj ból głowy 2020-01-07 11:06 Tekst: Anna Guttman, Aleksandra Żyłowska-Mazgaj Specjaliści wyróżniają blisko 200 różnych rodzajów bólów głowy. Według statystyk medycznych co najmniej 20% populacji regularnie czuje dyskomfort lub wręcz cierpi z tego powodu. Jak sobie pomóc w takiej sytuacji? NOWY NUMER [zdrowie-issue-generator] - Zajawka kup dostęp - górna Kup dostęp Spis treści Zdrowie 02/2020 rozmaitości Zdrowe trendy w 2020 roku. Po pierwsze: jemy świadomie, czyli bardziej zwracamy uwagę na wartości odżywcze pokarmów i ich wpływ na nasze zdrowie. Już teraz 43% Polaków deklaruje, że stara się ograniczać jedzenie mięsa . Po drugie: coraz bardziej w nasze życie będzie wpisywać się ekologia. I po trzecie: stawiamy na profilaktykę, regularne kontrole u lekarza i badania . Co nowego w polskiej służbie zdrowia, nad czym pracują naukowcy w kraju i na świecie, co warto przeczytać? poradnik medyczny Jeśli po upływie tygodnia objawy grypy nie ustępują, nasilają się lub pojawią się nowe dolegliwości, trzeba koniecznie szukać pomocy lekarza, który w zależności od rodzaju komplikacji zmodyfikuje leczenie lub skieruje do szpitala. Jakie objawy mogą być sygnałem powikłań? Czy warto wierzyć w oparte na tzw. mądrości ludowej porzekadła i przysłowia? Wzięliśmy kilka z nich pod lupę i okazało się, że warto! Zmianie tej trudno zaprzeczyć, gdyż częstotliwość anomalii pogodowych wzrosła zauważalnie w ciągu jednego pokolenia. Jak ocieplenie klimatu wpływa na sytuację zdrowotną Polaków? Większość z nas jest skazana na codzienną pracę z komputerem, po pracy zaś nie rozstajemy się ze smartfonem. Cierpią na tym nasze oczy. Ale są sposoby, by ochronić wzrok przed cyfrowym zmęczeniem. Postaraj się opanować nerwy i postępuj według planu opracowanego przez profesjonalnych ratowników. To proste czynności, ale mogą uratować ludzkie życie! Zatkany lub cieknący nos utrudnia normalne funkcjonowanie. Trudniej oddychać, sen nie daje pełnego odpoczynku, ciągle trzeba sięgać po chusteczki. W takiej sytuacji warto użyć czegoś, co skutecznie udrożni nos. Zdrowe i równe zęby to nie tylko gwarancja pięknego uśmiechu, ale przede wszystkim zachowanie zdrowia całego organizmu. Niestety, wciąż wiele osób nie wie, że zęby zajęte przez próchnicę i kamień nazębny znacznie zwiększają ryzyko wystąpienia udaru mózgu i zawału serca. Na bolesne miesiączki, intymne infekcje, dolegliwości okresu menopauzy często skutecznym remedium i wsparciem dla terapii farmakologicznej są zioła. W dzisiejszych czasach ciąża po 30., a nawet 40. roku życia to nic niezwykłego – coraz więcej kobiet się na to decyduje. I zwykle rodzą zdrowe dzieci. Trzeba mieć jednak świadomość, że ryzyko powikłań w takiej ciąży jest większe niż u młodej matki. Specjaliści wyróżniają blisko 200 różnych rodzajów bólów głowy. Według statystyk medycznych co najmniej 20% populacji regularnie czuje dyskomfort lub wręcz cierpi z tego powodu. Jak sobie pomóc w takiej sytuacji? Do rozwoju medycyny w Polsce i na świecie przyczyniają się zarówno wybitni polscy chirurdzy, jak i wynalazcy nowatorskich urządzeń diagnostycznych oraz systemów szkoleniowych służących kształceniu specjalistów. Choroba Alzheimera jest utożsamiana głównie z utratą pamięci, ale zanim jej deficyty staną się widoczne lub zauważalne dla otoczenia, pojawiają się sygnały, które powinny wzbudzić naszą czujność. Podczas rozmowy przez telefon często jesteśmy w stanie określić, w jakim wieku jest osoba po drugiej stronie. Seniorzy mają inny tembr głosu niż ludzie młodzi. Wynika to z naturalnych procesów starzenia się, ale zależy też od tego, jak dbamy o nasz naturalny instrument. Trudno przed nimi uciec, ponieważ są niemal wszędzie. W kosmetykach, środkach czystości, opakowaniach, zabawkach, nawet w ubraniach. Działają podstępnie i dlatego nie zauważamy ich zgubnego wpływu na nasze zdrowie. To ksenoestrogeny, czyli związki imitujące działanie żeńskich hormonów płciowych. Osteoporoza nie boli, ale jej efekt – czyli złamania – są nie tylko bolesne, ale mogą mieć niezwykle groźne skutki. Dlatego warto w porę sprawdzić stan tkanki kostnej. Służą temu precyzyjne badania: densytometria i badanie stężenia markerów metabolizmu kostnego. Osłabienie słuchu to naturalna rzecz, zwłaszcza w starszym wieku. Nie warto ignorować tego problemu, gdyż im bardziej zaawansowany niedosłuch, tym mniejsze są szanse na odtworzenie dobrego słyszenia. Łysienie polekowe to utrata włosów związana z toksycznym wpływem przyjmowanych leków na komórki mieszka włosowego. W większości przypadków po odstawieniu preparatu włosy odrastają. U niektórych jednak dochodzi do całkowitego zniszczenia mieszków. Szybko i skutecznie zwalczają infekcje bakteryjne. Jednakże siła działania antybiotyków może osłabnąć, jeśli nie będziemy przestrzegać zasad ich stosowania. Chcesz poznać przyczyny swoich dolegliwości? Potrzebujesz porady? Współpracujący z nami specjaliści pomogą Ci rozwiązać problem. Napisz do nas! Wyślij e-mail na adres: zdrowie@ albo napisz list i wyślij na adres: Redakcja „ZDROWIA”, ul. Dęblińska 6, 04-187 Warszawa Chcesz poznać przyczyny swoich dolegliwości? Potrzebujesz porady? Współpracujący z nami specjaliści pomogą Ci rozwiązać problem. Napisz do nas! Wyślij e-mail na adres: zdrowie@ albo napisz list i wyślij na adres: Redakcja „ZDROWIA”, ul. Dęblińska 6, 04-187 Warszawa Chcesz poznać przyczyny swoich dolegliwości? Potrzebujesz porady? Współpracujący z nami specjaliści pomogą Ci rozwiązać problem. Napisz do nas! Wyślij e-mail na adres: zdrowie@ albo napisz list i wyślij na adres: Redakcja „ZDROWIA”, ul. Dęblińska 6, 04-187 Warszawa psychologia i styl życia Zrzuciłaś 5, 10, 15 kilogramów i znowu w krótkim czasie wróciłaś do poprzedniej wagi. Nie tylko ty nie radzisz sobie z odchudzaniem. Powód zwykle tkwi w psychice. Żadna dieta nie przyniesie trwałego efektu, jeśli nie zmieni się myślenia. Podpowiadamy, jak to zrobić. Polacy uwielbiają zwierzęta domowe – ma je blisko połowa z nas. Mało osób jednak zdaje sobie sprawę z tego, że pupil zostawia za sobą ślad węglowy. Jak go zmniejszyć i sprawić, by nasz zwierzak był bardziej eko? Polak spędza przed telewizorem średnio 263 minuty, czyli ponad 4 godziny dziennie. To zdecydowanie za dużo. Telewizja nie tylko pożera czas, ale też szkodzi zdrowiu. Co robić, by zminimalizować szkody? Jak na „skowronka” przystało, dzień zaczyna wcześnie. I zawsze od sportu! Jest od niego zdrowo uzależniona. Ale nie tylko on daje jej radość, siłę i poczucie spełnienia. Krótka gimnastyka dłoni i nadgarstków przyda się pracownikom biurowym, osobom, które wykonują precyzyjne, powtarzalne ruchy oraz siedzącym wiele godzin za kierownicą. zdrowie i uroda Nie bez powodu nazywana jest przez specjalistów gorącą terapią dla ciała i duszy. Regularne korzystanie z sauny pomaga zadbać o skórę, ale też skutecznie redukuje codzienny stres i przegania zmęczenie. W 2020 roku postawmy na życie w rytmie slow i w zgodzie z naturą. Wybierajmy produkty, które ułatwiając nam życie, dbając o nasze samopoczucie i komfort są jednocześnie przyjazne dla środowiska. To problem nie tylko estetyczny, nieleczone odciski niepotrzebnie przysparzają bólu. Jak im zapobiegać i co robić, jeśli już je masz? Stanowi złoty standard w pielęgnacji przeciwstarzeniowej, ale pomaga też na plamy barwnikowe i trądzik. Chłodne pory roku to najlepszy czas na kurację tym składnikiem. kulinaria Nasz skóra jest bardzo wymagająca. Dla jej dobrej kondycji ważne są nie tylko odpowiednia ilość wypoczynku i dobre nawodnienie, ale przede wszystkim prawidłowo zbilansowana dieta. Jednym z kluczowych elementów w walce z nadwagą i otyłością jest zmiana nawyków żywieniowych. Warto też sięgać po produkty, które przyspieszą przemianę materii. Są pełne białka, błonnika, żelaza i witamin z grupy B. Sycą na długo, ale nie tuczą. Kasze powinny się pojawiać w naszych jadłospisach jak najczęściej. Jeśli znudziły ci się gryczana i pęczak, może spróbujesz mniej popularnych rodzajów? Po początkowej fascynacji chrupiącymi skrzydełkami, hamburgerem i daniami instant na polskich konsumentów przyszło opamiętanie. Obecnie coraz wyraźniej zaznacza się tendencja: żywność ma nie tylko smakować, lecz także, jeśli nie przede wszystkim, służyć zdrowiu. Nowości z półek sklepowych, kulinarne inspiracje, produkty ciekawe, smaczne i zdroweQTOrKDS. 440 82 180 47 246 27 394 253 303